بسمه تعالی

اعتصام بحبل الله فصل الخطاب است 

     بعد از حمد وثنای الهی و صلواه بر محمد و آل طاهرینش ، سلام وتحیت داریم به ساحت مقدس ولی عصر(ارواحنا لتراب مقدمه الفداء) و با آرزوی توفیق تعبد هر چه خالصانه تر و بیشتر برای همگان در برابر ذات رئوف الهی بویژه در ضیافت الله ماه مبارک رمضان.

     بی شک ارتقاء معنوی و مادی فرد و جامعه دارای مؤلفه هایی است که اگر اجزاء این پازل دچار کمبود و یا عیب و نقصی باشد به همان نسبت مراد و مقصود حاصل نمیشود.اکنون که به فضل الهی و برکت مکتب سیاسی الهی امام راحل (ره)و نظام مقدس جمهوری اسلامی فرصت رشد و ترقی همه جانبه برای آحاد جامعه فراهم آمده باید به شکرانه این موهبت عظیم الهی تمام ظرفیتها و پتانسیلهای انسانی و غیر انسانی جامعه را با هم گرایی، ولاء و وداد ایمانی در راستای تکامل فرد و اجتماع همراه ساخته و سامان بخشیم و پر مسلم است که نگرشها،سلایق و توانمندیهای افراد جامعه متفاوت است که این نیز از انعام و الطاف الهی و از نشانه های قدرت اوست.<...و قد خلقکم اطواراً...> مهم این است که همه این کثرتها در زیر چتر هدایت و وحدت الهی به رنگ و صبغه واحد در آید و برآیند و خروجی آن نمود و جلوه بنیاد مرصوصی باشد که همگرایی و ولایت عامه جامعه را برای رسیدن به مقام قرب الهی در برابر بدخواهان دین به زیباترین شکل بنمایش بگذارد.<... کانهم بنیان مرصوص ...> لذا ضمن خیر خواهی مبتهلانه به درگاه حق تعالی برای تمام اهل ایمان بویژه شهروندان عزیز بخش دستگردان اعم از بزرگان و پیران که همگی مایه برکت خانه ها و جامعه هستند تا جوانان عزیز دانشجو و غیر دانشجو که مایه امید همه ما در پیمودن راه تکامل مرضی الهی می باشند بعنوان کم مایه ترین و کوچکترین خدمتگزار چند نکته را در این ایام نورانی و در فضای معنوی ماه رمضان خاطرنشان می سازم امید است انشاءالله همگی بتوانیم در مسیر پیمودن مدارج کمال یار و یاور هم باشیم.

1-                اصل ولایت عامه(خیر خواهی صمیمانه برای یکدیگردر نهان و آشکارا و بروز دادن آن برای تألیف هر چه بیشتر قلوب بمنظور شاد کردن دل دوستان و مأیوس کردن بدخواهان دین)در همه حال محور نیات،تفکر،گفتار و کردارمان باشد.<المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض ...>

2-               بحثهای جدی از طرف اقشار مختلف مردم که عمدتاً از سر خیر خواهی است باعث رنجیده شدن هیچکس نشود و با همان نیت خیرخواهی مورد توجه قرار گیرد و تفاوت دیدگاه خدای نکرده باعث ایجاد زاویه و اختلاف در بین دلسوزان جامعه اعم از پیر و جوان نگردد چراکه هرگونه زاویه ای ممکن است افراد و طرفداران را ناخواسته به تقابل بکشاند و باعث تحلیل و هدر رفتن توانمندیهای جامعه و در نهایت سوق دادن جامعه بسوی شکست و فشل شود<...و لاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم...>که نتیجه چنین رفتاری حد اقل آن از بین رفتن عزت و ابهت اجتماعی است که مجموعه های زیادی را دچار آسیب خواهد کرد.

3-               از هرگونه ظن و گمان بد و بالاتر از آن ازتهمت نسبت به دیگران به شدت پرهیز کنیم زیرا بعضی ظن و گمانها گناه است<اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم...> و اگر سؤال و ذهنیتی پیش آمد تقوای الهی داشته و قبل از اثبات و بوق و کرنا کردن از قضاوت عجولانه پرهیز کنیم و مستقیما از خود طرف بپرسیم که خدای نکرده وزر و گناهی بر گردن ما بار نشود و آگاه باشیم صحنه های ابتلاء و آزمایش الهی هم حتمی است و هم متعدد و هم شیطان قسم خورده برای فریب بندگان خدا و در کمین و مترصد ربودن ذخیره ایمانی آنها است.<احسب الناس ان یترکوا ان یقولوا آمنا و هم لا یفتنون>،<قال فبعزتک لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین>

4-               توجه داشته باشیم هر فرد،گروه،برنامه و کاری حتما نقاط قوت و ضعف دارد پس انصاف این است اولا به نیمه پر ظرف هم توجه داشته باشیم و ثانیاً از سر دلسوزی نه مچ گیری کمک کنیم تا نیمه خالی آن نیز پر شود و از همه قابل توجه تر اینکه بدانیم افراد بشر یکی اینکه معصوم نیستند و دیگر اینکه کار آنها هم که محصول اندیشه فردی و اجتماعی است به دلیل نقص مطلق و نسبی علم بشری حتما خالی از عیب و نقص نیست لذا بر همه دلسوزان مؤمن است که به حکم الهی و مسئولیت عامی که بر دوش دارند یکدیگر را معاضدت و معاونت نمایند تا کارها به سامان شود،در این صورت این امر صبغه الهی خواهد گرفت و عامل و یا عاملین آن یقیناً مأجور درگاه حق (جل جلاله)خواهند بود.

5-               لازم است مطالبات را هم متناسب با امکانات(منابع و اختیارات)تنظیم کنیم تا توقع بی جا نه در فکر و جان خود و نه در اندیشه دیگران ایجاد نکنیم چرا که پیآمد توقعات نامعقول جز فراهم آوردن زمینه بدبینی ، انتقاد غیرمنصفانه و گناه چیز دیگری نیست.

6-               مسئله مهم دیگر این است که توجه داشته باشیم فضای مجازی اینترنت در کنار محاسن متعد د و مؤثر آن معایبی هم دارد که اگر به آن توجه نشود همان چاقوی دو دمی خواهد شد که گاهی چیزهایی را که نباید ببرد، خواهد برید.در فضای مجازی اینترنت افراد کم تقوا و بی تقوا به راحتی میتوانند شیطنتهایی را سامان دهند که برخی افراد و گروها بویژه جوانان عزیزی که برخوردار از شور و نشاط جوانی و قلب و روح پاک و بی آلایش می باشند را ناخواسته به بازی بگیرند و در تقابلهای خطرناک با یکدیگر قرار دهند.مثلا عبارتی را بمنظور ایجاد کینه و دشمنی و اختلاف اجتماعی پیش روی مخاطبین قرار دهند و روحیه لطیف و ظریف آنها را دچار اضطراب نموده آنها را به واکنش بکشانند و یا با شیطنت و تقلید انشاء دیگران صورت مسئله ای را بسازند ومطالبی ساختگی به فرد و یا گروهی  نسبت دهند و بعد هم با مظلوم نمایی نتیجه مطلوب و دلخواه خود را به مخاطبین القاء نمایند یعنی آنطور که دلشان می خواهد ببرند و متناسب اغراضشان بدوزند؛بنابر این برخورد عاقلانه و دین مدارانه این است که تا مطلب و موضوعی از شخصی نشنیده و یا ندیده باشیم هیچگونه داوری نکنیم زیرا به تعبیرقرآن تمام اعضاء و جوارح در برابر اعوجاج و خسارتهایی که در اثر این قضاوت اشتباه حاصل شود مسئولند.<و لا تقف ما لیس لک به علم ان السمع والبصرو الفؤاد کل اولئک کان عنه مسئولا> با دقت در مفاهیم این آیه می بینیم حق تعالی از گرایش قلب هم سؤال خواهد کرد.بنا بر این مسئولیت انسان مؤمن موقن عامل فوق العاده خطیر و سنگین است.

7-               نکته آخر اینکه به تعبیر رئیس جمهور عزیز؛ به فضل حاکمیت اندیشه اسلامی و استقرار دموکراسی واقعی و دینی آنچنان حریت و آزادی در جامعه ایران اسلامی حاکم شده است که احدی نمی تواند نظرش را تحمیل کند؛پس بر همگان فرض است با اعتصام به حبل الله المتین که مایه نجات و فصل الخطاب همه نگرشها و سلایق است <واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرقوا> همانند اعضای منسجم و دلسوز یک خانواده با شکر گزاری و قدرشناسی از نعمت جمهوری اسلامی و با استفاده از همه امکانات معنوی و مادی برای اعتلای کشور اسلامی و جهان اسلام در کنار یکدیکر تلاش و مجاهدت خالصانه نماییم و مطمئن به نصرت حق باشیم که:<ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم>و<و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و ان الله لمع المحسنین>و نیز نیک بدانیم که اگر شکر گزار انعام الهی باشیم نعمتش برایمان افزایش خواهد یافت واگر خدای نکرده ناسپاسی و کفران نعمت در جامعه ای باشد حتما دچار عذاب شدید و زوال نعمت که خود مصداقی از عذاب حق تعالی است خواهد گردید.<لئن شکرتم لازیدنکم و لئن کفرتم ان عذابی لشدید>

والسلام علی من اتبع الهدی

بسمه تعالی

مهمترین جاذبه های بالفعل و بالقوه گردشگری بخش دستگردان

1- روستای ییلاقی ملوند با داشتن :

الف : قلعه تربیت نیروهای فدایی اسماعیلیان تحت فرمان حسن صباح)

قلعه مذکور که در داخل غار آهکی است مربوط به دوره اسماعیلیان و بیش از 850 سال قدمت و در ارتفاع حدود 300 متری در دامنه کوههای جنوب شرقی روستا ، موسوم به کوههای تنگل قلعه با فاصله 58 کیلومتری از مرکز بخش یعنی شهر عشق آباد  با ویژگیهای منحصر بفرد قرار گرفته که یکی از مستشرقین بنام پل آمیر نویسنده فرانسوی کتاب خداوند الموت ازاین قلعه بعنوان مستحکمترین دژ اسماعیلیان یاد نموده ودرکتاب مذکور که ذبیح الله منصوری آن را به سبک رمانی ترجمه نموده است پس از توصیف موقعیت جغرافیایی چندین سطر درمورد ساکنین قلعه و ویژگیها و اهداف آنان نوشته است انتهای غار براثرحوادث طبیعی وفرسایش ریزش و بخشی تخریب شده است ، با این توضیح مختصر که یکی از دهانه های ورودی قلعه درارتفاعی صعب العبور قرار گرفته که به راحتی توسط چند نفر با وسایل ابتدایی نظیر سنگ قابل دفاع ومحافظت است و محافظین می توانند با پرتاب سنگ ازچند نکته براحتی جلو خیل عظیمی از مهاجمین پیاده را بگیرند بطوریکه به مدافعین کمترین آسیبی هم وارد نشود . مطلب دیگر اینکه در ایوان اولیه قلعه یا غار حوضچه ای بزرگ  وجود دارد که با ملات ساروج اندود شده وطبق نقل مورخین آب مورد نیاز ساکنین با مشک به آنجا حمل  و ذخیره می شده و درادامه غار به سه شعبه تقسیم می شود که درکناره های آن هجره هایی که تیزی سنگهای آنها با ملات ساروج گرفته شده تعبیه گردیده ، بطوریکه فقط یکنفر می تواند بزحمت درآن بنشیند و برای خواب دراز بکشد که هریک از آنها دراختیار یک جنگجو فدایی قرار می گرفته . قابل ذکراست شرط ورود به قلعه هم قبول عقیم شدن بوده بدینگونه که در ابتدای ورود به قلعه بیضه های آنها را می کشیدند و سپس با عصاره تریاک آنها را مداوا می کردند و پس از بهبودی آنها را به شیوه خاصی که دراین نوشته مختصر مجال بازگو کردن آن نیست به ماموریتهای سری و انتحاری می فرستادند.

ب : ییلاقی و مجاورت با جاده جنوب به خراسان )

           روستای ملوند با داشتن آب وهوای کوهستانی ، معتدل و ییلاقی بودن که در فاصله 5 کیلومتری  جاده پرترافیک مشهدالرضا(ع) و فاصله 58 کیلومتری جنوب شهر عشق آباد واقع گردیده از نعمت راه آسفالته ، برق ، تلفن ، دفتر ICT ، دبستان ، فروشندگی نفت ، مسجد ، هیات ، ایستگاه ماهواره تلویزیون ، کوره آهک پزی ) برخوردار و قریب به 90 خانوار و جمعیتی بالغ بر 300 نفر در خود جای داده  و از طرفی دارای معادن غنی مجمله باریت ، سنگ ساختمانی ، گل بنتونیت و دشتهای بکر و بسیار مستعد برای کشاورزی و اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوان داری با وجود سد خاکی تامین ذخیره آب زیرزمین و نیز بزرگترین استخر ذخیره آب زمستانه شهرستان دراین روستا و وجود مراتع کوهستانی با گیاهان دارویی متنوع ازقبیل ( آنغوزه ، آوشن ، زیره کوهی ، گل زردوک ، شاطره ، بادررنجبوبه ، کندل ، کل پوره ، گل زوفا ) موقعیتی بسیار مناسب است برای جلب وجذب توریست داخلی وخارجی بویژه که زائرینی که به طبس وارد می شوند وقصد زیارت مشهد الرضا(ع) را دارند، بعد از زیارت امام زاده حسین بن موسی الکاظم (ع) می تواند بخصوص درفصل تابستان دراین منزلگاه ییلاقی اطراق و استراحت نمایند.

مع الوصف با عنایت به توضیحات مختصر فوق الذکرونیز تصویب روستای ملوند بعنوان روستای هدف گردشگری دراستان و کشور می طلبد مسئولین عزیزسازمان میراث فرهنگی وگردشگری مساعدت های ویژه  جهت بستر سازی مطلوب برای جذب توریست وایجاد منبع جدید درآمدی برای روستائیان عزیز زحمت کش فراهم آورند.

2- رباط زنگیچه :

یکی از منزلگاههای کاروان آقا علی بن موسی الرضا(ع) ازمدینه به مرو بوده که در 80 کیلومتری شمال غرب شهر عشق آباد قرارگرفته.رباط مذکور دارای صحن سرای بزرگ ایوانهای متعدد ، اتاقهای ویژه مسافرین با امکان بهار خواب و زمستان خواب و.. ظرفیت بالای اسکان ، مکان مجزا برای نگهداری چهارپایان ، و انبارهای ذخیره علوفه است ، کاروانسرا بگونه ای ساخته شده که پیش بینی تمام نیازمندیهای مسافرین و رهگذران درآن بعمل آمده ودرحقیقت می توان گفت نقش مجتمع کامل خدماتی رفاهی بین راهی را برای مسافرین دوران خود ایفاد می نموده درکنار آن قلعه نظامی ویژه حاکم آنجا را هم داشته است که بوسیله تونل زیرزمینی دارای ارتباط بوده که هم اکنون منافذ آن بسته و ناپدید است و نیاز به تفحص و کاوش دارد .

         آقا علی بن موسی الرضا(ع) درسفر اجباری که از مدینه به مرو داشتند بعداز آنکه بهمراه کاروان خود رباط حوران (حلوان فعلی ) چشمه رادخره (پیرحاجات فعلی مدفن احمدبن اسحاق از ملازمین رکاب آقا امام رضا(ع) ، بشتادران(پاشنه دران فعلی که درآن زمان چند صدمرد کاری به زراعت وکشاورزی درآن مشغول بودند وبه نسبت زمان خودش مرکز جمعیتی بزرگی بوده واکنون روستایی است . ) بن (بم فعلی ) ، زادویه (هنویه فعلی ) که هرکدام یک منزلگاه با هم فاصله دارد را پشت سرگذاشتند برای استراحت به رباط زنگر(رباط زنگیچه فعلی ) می رسند ودرآن اطراق می نمایند وسپس بمقصد مرو عازم ترشیز (کاشمر فعلی ) که مسیر کاروان است می گردند. 

3- غار کوه سفید مشهور به غارجهنم :

غار مذکور درحاشیه شمالی رشته کوه محدود ومنفرد کوه سفید قرارگرفته . کوه سفید مجموعه ارتفاعاتی درشمال غرب بخش دستگردان واقع شده راه فرعی خاکی آن از کیلومتر 65 جاده عشق آباد ـ بردسکن به سمت غرب منشعب می شود.

دهانه غار چاه مانند است که هرچه بطرف عمق 30 متری آن پایین برویم دایره آن وسعت می یابد بعداز 30 متر عمق به کف طبقه و یا بهتر بگوئیم پله نخست می رسیم که در محوطه این پله دهانه چاه دیگر قرار دارد که عمق آن حدود 2 متر است وقتی به کف 2 متری چاه دوم می رسیم درحقیقت به محوطه ای وارد می شویم که حدوداً باندازه یک اتاق 4*6 است و دراین محوطه مدخل دالانهایی است که هرچه ادامه دهیم وسعت آن تغییر می کند گاهی فضای دالانها راهروی به ارتفاع وعرض 5 الی 6 متر است وگاهی کمتر وگاهی بیشتر است . سقف آن دارای قندیلهای عمدتاً سفیدرنگ رسوبی بسیار زیبایی است که فوق العاده خیره کننده است تیم غارنوردی که درسال 77 بهمراه کارشناسان سازمان آب منطقه ای و سازمان زمین شناسی خراسان به قسمتهای اولیه آن وارد شده اند با محاسبات اولیه آن قدمت آن را به 80 میلیون سال پیش تخمین زده اند. در بخشهایی ازکف دالانها سنگ آبهای زلال وشیرین وجوددارد که برای روشن شدن تعداد ، طول وعمق آنها ، نیاز به مطالعه اساسی توسط متخصصین با امکانات ویژه است .درحاشیه یکی از دالانها حفره هایی است که بعلت محدودیت تجهیزات تیم غارنورد بازدیدکننده ، امکان شناسایی آن فراهم نگردیده است .

            نکته قابل توجه دیگر ، جریان داشتن هوا درداخل غاراست که حکایت از وجود منفذهایی به بیرون دارد بهرحال این پدیده طبیعی که می توان آن را برادر غار علی صدر در همدان نامید درکنار کویر دستگردان مشهور به کویر قریار درمرز خارتوران شاهرود ، امکانات بالقوه ای است که می تواند با ایجاد امکانات کویر نوردی مجموعه ای کامل ومتنوع برای جلب وجذب توریستهای داخل و خارج کشور ودرنهایت ارتقاء سطح زندگی مادی مردم ساکن درحاشیه کویر شود .  

          قابل ذکراست براساس اعلام رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان ، بخش خصوصی نسبت به فعال نمودن این پدیده طبیعی بدیع و جذاب با اخذ مجو.ر اقدام نماید و مقامات محلی ذیربط آمادگی هرگونه همکاری قانونی را دارند ، مع الوصف بخش دستگردان  دارای قلاع ، کاروانسراها و ابنیه تاریخی متعددی است که پرداختن به همه آنها مجال بسیار بیشتری را طلب می کند ، قابل ذکراست از مجموع 44 بناء و اثر تاریخی تعداد 12 اثر آن  به ثبت میراث فرهنگی رسیده است .

در پایان این قسمت لازم است ضمن تشکر از همکاری برادر عزیز آقای خلیل نوروزی در تایپ نوشته حاضر و آقای محمد قربانی در بیان خاطرات رفتن به داخل غار جهنم و از مهدی محمدزاده از اهالی ملوند به آگاهی خوانندگان مطالب برسد مرجع نوشته های حاضر مشاهدات شخصی، گفته های شاهدان عینی فوق الذر و کتابهای( جغرافیای هجرت امام رضا ع از مدینه به مرو) و( خداوند الموت) می باشد.

معدن آزبکوه

                وقتی درمتون و نصوص مختلف به کلمه آلبوم و کلکسیون برمی خوریم معمولاً درهمان لحظات نخست مجموعه هایی دسته بندی شده از عکس ، تمبرها و یا اشیاء گوناگون درنظر ها مجسم می شود که صاحبان ذوق های مختلف با اهداف مشخص آنها را تهیه ، دسته بندی و نگهداری می کنند .

درکتاب طبیعت « که به تعبیر شاعر هر ورقش دفتری است معرفت کردگار » هم که از جمله متون معرفتی جهان آفرینش است ذات حق کلکسیونهای بسیار زیادی قرارداده و در هرکدام از آنها فواید بیشماری برای بندگانش به ودیعت گذاشته است .

اگر بخواهیم درعرصه معدن و کانیهای معدنی کشور آلبوم وکلکسیونی طبیعی به مخاطبین معرفی کنیم نگاه اهل فن و دانش فنی ناخودآگاه به سمت شهرستان طبس      می چرخد، زیرا جای جای این شهرستان پهناور سرشار از معادن متنوع است که بعضی معادن اکتشاف شده آن برای سالیان متمادی درنوع خود پاسخگوی مصرف جهان است مانند زغالسنگ معادن پروده و یا سولفات سدیم عشق آباد با ویژگی تجدید پذیرش ازمعادن بی نظیر و یا کم نظیر جهان است  . کانیهای کشف شده درشهرستان طبس از قبیل ( زغالسنگ ، باریت ، سرب و روی ، منگنز ، مس ، کربنات سدیم ، گچ ، آهن ، خاک صنعتی ، بنتونیت ، کائولن ، بوکسیت ، گرانیت ، کلسیت ، دولومیت ، سولفات سدیم ، پتاس ، گچ ، سیلیس ، سنگ ساختمانی ، لیمونیت و...) چشم هر انسان آگاه به مسائل معدنی را خیره می کند .

مع الوصف اگر بخواهیم مطابق شیوه مرسوم جهانی که موزه های معدنی شان در دل حفاریها و تونلهای تعبیه شده دراعماق زمین قرار دارد ما نیز موزه ای در سرزمین سراسر زرخیز این بزرگترین شهرستان کشور داشته باشیم ، مناسب ترین مکان آماده که زمانی کانون فعالیت وشادابی مردم سخت کوش این دیار بوده        می توان معدن آزبکوه دربخش دستگردان با ویژگی های خاص و منحصر به فردش را معرفی نمود ، معدنی که شداد مشهور تاریخ به آن توجه داشته و برای استخراج مواد معدنی آن کاوش ها و حفاریهای زیادی را انجام داده است ، آثار وبقایای آن فعالیتها اعم از میله های چاههای بسیار عمیق دردل زمین کوهستانی ، اسکلت آدمهای حفار با کلنگهای الماسه شان حکایت از آن دارد که نه تنها درقرن معاصر بلکه در روزگاران بسیار کهن این منطقه دارای پیشنه ای با برکت و قابل سرمایه گذاری بوده است ، قابل ذکراست به گفته اهالی معدن ، کلنگهای مکشوفه درکنار اسکلت حفاران شدادی از میله های چاههای موجود درمسیر کار استخراج که دارای نیش الماسی بودند بهمراه چند روغندان درکلکسیون سنگهای داخل اطاق رئیس معدن نگهداری می شده است .

بخش دستگردان که به مقدم الرضا(ع) اشتهار دارد [1] درحال حاضر با 12000 کیلومتر مربع و جمعیتی قریب به 15000 نفر دارای دو دهستان بنامهای دستگردان و کوه یخاب است ، مرکز این بخش پهناور شهر عشق آباد که به دارالولایه نیز مشهور است ودر 110 کیلومتری شمال شهر طبس قرار گرفته ، می باشد .

وقتی ازاین شهر استوار درحاشیه کویر به سمت قلب ایران [2] یعنی مضجع منور وملکوتی آقا علی بن موسی الرضا(ع) درجاده ای که به جاده مشهدالرضا(ع) معروف گردیده حرکت می کنیم بعد از پیمودن 40 کیلومتر در سمت راست به راه فرعی خاکی می رسیم که این راه فرعی ما را در 3 کیلومتری بعد از سه راهی به جایی هدایت می کند که روزگاری پویاترین کانون فعالیت زندگی پرشوروشوق شهرستان طبس درعرصه معدن بوده یعنی «معدن آزبکوه » وآنگاه که پای صحبت معمرین بازمانده ازاهالی معدن می نشینیم و آنها با شوق خاص از دوران جوانی وکارشان درمعدن سخن می گویند و با اشتیاق خاص می خواهند همه نکات ریز ودرشت آن دوران را بیان کنند و یا درمصاحبت آنها ازمعدن متروکه بازدید می کنیم ، نخست آه های افسوس وغبطه ازدل آنها برمی خیزد وبعد به وجود مخاطبین شان که ازحقایق ارزشمند پنهان و دفینه های خدادادی گهواره اسرارآمیز بشری یعنی حقایق اعماق زمین آگاه می شوند منتقل می شود واز مرتبه هم زبانی با آنها به همدلیشان می رسیم .

آری روزگاری دراین موزه معدنی یعنی آزبکوه وتونلهای درعمق 400 متری ، تعدادی از بندگان خدا توفیق پیداکرده بودند گوشه ای از برکات به ودیعت گذاشته الهی دراعماق زمین را به سطح آن آورده وازاین رهگذر اسباب اشتغال ، ارتزاق وسکنای بیش از 500 خانوار با جمعیت 3000 نفر را فراهم آورند .

معدن آزبکوه درسال 1328 پس از مطالعات اولیه توسط شرکت سهامی معادن لوت فعالیت اکتشافی خودرا پایان داده و استخراجش را به شیوه استخراج با چکش و آتشبار آغاز وادامه داد وپس از آتشباری سنگها بوسیله جرثقیل که در بالای چاه نصب شده بود به بیرون و سپس به محل سن جوری حمل می گردید .

            برق معدن که هم مصرف صنعتی داشته و هم قریب به 3000 نفر بصورت شبانه روزی و به طور رایگان از آن برخوردار بودند بوسیله موتور دیزل تامین می شد ، آب صنعتی معدن از محل تونلها و حفاری های معدن از عمق 120 متری و از حوضچه هایی که در همان عمق برای ذخیره آب ایجاد کرده بودند تامین و سپس به حوض اصلی کارخانه سنگ شویی پمپاژ می گردید ، معدن برای مصارف صنعتی دارای تعدادی استخر ذخیره آب بود که به علت رعایت کردن اصول مقاوم سازی و علیرغم عوامل انسانی و تاثیر فرسایشات طبیعی عمده بقایای آن هنوز پابرجا و قابل استفاده می باشد . آب شرب هم به وسیله تانکر سیار از فاصله 24 کیلومتری شمال غرب معدن به آب انبار ذخیره آب حمل و بعد با چهار پایه به منازل اهالی معدن حمل و توزیع می گردید، ارزاق کارگران و خانواده آنها توسط کارفرما با توزیع بن کالا تامین و بهای آن ماهانه از حقوق آنان کسر می گردید.

کارگران علاوه بر بهره مندی از آب ، برق و مسکن رایگان ، دارای لباس کار ، دستکش ، کلاه ایمنی و دیگر تجهیزات لازمه کار بودند . مسکن رایگان کارگران و دیگر عوامل اعم از کارفرما و مدیران و سرپرستان معدن در محل معدن در مکانهای نسبتاً بلندتر از سطح زمین احداث گردیده بود ، کیفیت ساختمان به این گونه بود که دیوار ها با قطر 50 الی 60 سانتیمتری از گل و سقف ها هم از خشت خام بود،البته بخشی از ساختمان ها سقف را با چوب و حصیر و اندود کاهگل             می پوشاندند و تعداد قابل توجهی از ساختمان ها که متعلق به مدیران و سرپرستان معدن بود دارای سقف آجری بود که پس از تعطیل شدن معدن و گذشت سالیان متمادی و تاثیر فرسایش عوامل طبیعی و نیز تخریب افراد سودجو برای استفاده از آجر و چوب و برخی آهن آلات محدود آن ساختمان ها ویران گردیده و اکنون بقایای دیوارهای آن پابرجاست و حکایت روزگار پر جنب و جوش منطقه را با زبان سکوت اما پر معنا برای هر رهگذر و بیننده ای حکایت    می کند .

       معدن دارای دو مجموعه چاه میباشد یک مجموعه سه تایی در قسمت شمال شرق معدن بنام چاههای منطقه شوره و یک مجموعه دو تایی در ضلع جنوبی معدن هر کدام دارای عمق متفاوت می باشند ، عمیق ترین و اصلی ترین آن در ضلع جنوبی به عمق 450متر است که در فاصله 20 متری از مدخل چاه مذکور تونلی در دامنه کوه مشرف بر آن به طول 50 متر و عرض سطحی 3 متر و ارتفاع 30/2 قرر گرفته است که در انتهای تونل مذکور چاهی تعبیه شده و راهرو  نیز پیش بینی گردیده که این راهرو از قسمت فوقانی انتهای تونل به بیرون راه پیدا می کند . در داخل چاهها تونلهای متعددی حفر گردیده که علت حفر هر کدام از آنها وجود رشته معدنی بوده که حفاران معدن با حفر و استخراج کانی های معدن تونلها و نیز دویلها که سوراخهایی از پایین به بالا بوده را ایجاد میکردند که طول بعضی از آنها  تا 80 متر ذکر می کنند .

پس از تعطیلی معدن و جمع آوری موتورها و دکلهای بالابر ، کسی نتوانسته به داخل چاهها برود و درنتیجه تمام تجهیزات (ریل ، واگن وپله های اضطراری و... ) همه دردرون چاهها و تونلهایی است که پیش بینی  می شود بخش عمده آن مملو از آب است .

مواد معدنی آن سرب وروی ، طلا و کادمیم بوده که ماده معدنی اصلی یعنی سرب درمحل سنگ کوبی می شد وسپس به محلی که سنگ جوری می نامیدند منتقل می گردید . سنگهای با عیاربالا توسط خانمهای سنگ جور جدا و الباقی بوسیله واگن به کارخانه جهت شستشو منتقل می شد ، سنگ ها توسط مردان کوبیده ، کیسه گیری و جهت حمل آماده و به بندرانزلی فرستاده می شد و از آنجا به روسیه صادر می گردید .

کارگران سنگجور مرد درسه شیفت و کارگران زن آن در دو شیفت مشغول کار بودند .

      مزد کارگردرماه 120 تومان بود ، قابل ذکراست که در آن زمان درمحیط های خارج از معدن یعنی مزارع ودامداریها کارگران با خرج شکم که یک شیوه مرسوم ودارای مصادیق متعددی بود کار می کردند ، یعنی کارگر برای صاحب کار درقبال تامین خوراک و پوشاک بدون دریافت وجهی کار می کرد .

     امکانات خدماتی رفاهی شرکت لوت درمعدن درمقایسه با سایر محیط ها به نسبت زمان از سطح بسیار عالی برخوردار بوده بدین ترتیب که اهالی معدن از آب ، برق‌ ،  پزشک ودارو ، مدرسه تا کلاس ششم آن زمان ، حمام عمومی و... برخوردار بودند ، معلمین که 12 نفر بودند علاوه برحقوق دولتی از طرف شرکت نیز حقوق دریافت میکردند و به دانش آموزان نیز البسه و کیف و کفش اهداء می گردید . کارگران توسط مهندسین خارجی آموزش های فنی می دیدند ، بطوریکه بعد از چند سال برای بسیاری از امورفنی معدن نیاز به مهندس خارجی نبود ، درمسیر راه معدن به شهر سبزوار همواره چند کارگر مشغول ترمیم چاله ها و سیل بردگی ها بودند که کامیونهای شرکت بتوانند ماده معدنی را به راحتی از طریق سبزوار وازآنجا به بندر انزلی برای حمل به روسیه انتقال دهند .

     سرانجام معدن درسال 1349 بعلت مشکلات کارگری در زمینه اختلاف بین کارگر وکارفرما دربیمه نمودن کارگران وضعیت بحرانی پیدا می کند و بعلت استرس های مستمر وارده برکارفرما وکارگران وخانواده های آنها بهداشت روانی آنها دچار آسیب می شود     بگونه ای که ادامه کار درآن محیط پرتنش امکان پذیر نمی باشد ، لذا مدیران معدن انحلال آن را اعلام می کنند و تعدادی از کارگران معدن را هم به معادنی که در شهرهای دیگر در مدیریت آنها بوده از قبیل (زنگالو دربردسکن ، مهرجو دراردکان ، قلعه زری بیرجند ، قزوین ) می فرستند و آن دسته ازکارگران که حاضر به رفتن به دیگر معادن نبودند تسویه حساب شدند و پاداش پایان خدمت نیز دریافت نمودند. مع الوصف بعد از گذشت چند سال وقتی که صاحبان معدن قصد راه اندازی مجدد آن را داشتند بعلت وجود کانی درعمق 450 متری و غلبه آب وعدم امکان استحصال آب تونلهای عمق زمین با وسایل آن زمان معدن را رها می کنند .

     قابل ذکراست اخیراً شرکت توسعه سرب وروی معادن ایران از طریق برنده شدن در مزایده سازمان صنایع ومعادن استان یزد قصد فعالیت در حوزه این معدن را دارد .

درپایان از همکاری ومساعدت تعدادی از کارکنان معدن و نیز برادر گرامی آقای خلیل نوروزی که در تهیه و تایپ جزوه حاضر همکاری وافری داشتند صمیمانه تشکر می نمایم .

ولسلیمان الریح غدو ها شهر و رواحها شهر و اسلنا له عین القطر و ...(سوره سبا آیه 12 )

بسمه تعالی

     نام مبارک و عظیم (علی) که ذکرش مقرون به صواب و اجر الهی است وقتی آورده میشود ناخودآگاه رخدادهای فراوان تلخ و شیرین تاریخ زندگی سراسر درس و پندش به ذهن متبادر می شود و همچون یک سریال عبرت آموز در روح و جان خاشعان و خاضعان درگاه ربوبی به نمایش گذاشته می شود( سیذکر من یخشی) چیزی که کوردلان شقی از آن بهره ای جز آتش نمی برند(و یتجنبها الاشقی الذی یصلی النار الکبری).بنابر این سخن گفتن پیرامون شخصیت ملکوتی و عرشی اینچنین انسان کاملی فوق العاده سخت است اما از باب (آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید) نکاتی خاطرنشان می گردد.

     چنانچه بخواهیم به اذن الهی بهره و توشه ای  به برکت این ایام سراسر نور ، رحمت و برکت برای خود و همه عزیزانمان فراهم آوریم بهترین کار تتبع و تعمق در زندگی کسانی است که خداوند آنها را سر مشق و اسوه  مطلق و همه جانبه ما قرار داده است تا بتوانیم در افت و خیزهای زندگی و در هجوم حوادث  روزگار( و اذا التبست علیکم الفتن کقطع اللیل المظلم فعلیکم بالقرآن)  با دیدن نشانه ها و علامتها ( از جمله قرآنهای ناطق )مسیر پیمودن کمال مرضی الهی را گم نکنیم( فمن شاء اتخذ الی ربه مآبا) بویژه که این افراد ار نطر امکانات مادی همانند خود ما هستند و امکان مادی فوق العاده ای خداوند به آنها نداده است( انا بشر مثلکم ). البته این افراد برای همه مدعیان ایمان و اسلام الگو قرار نمی گیرند، فقط کسانی می توانند بهره مثبت ببرند که سه ویژگی رجاء به درگاه الهی،ایمان به حسابرسی عالم آخرت و دائم التذکر به حضور درمحضر حق تعالی باشند(و لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجو الله ، و الیوم الآخر و ذکرالله کثیرا)

    وقتی در زندگی اقیانوس گونه مولی الموحدین علی بن ابی طالب(ع) تتبع و تفکر می کنیم می بینیم آحاد مردم: نوجوان و پیر، پدر و فرزند ، ثروتمند و فقیر ، والی و رعیت ، نظامی و سیاسی، قاضی و شاکی و متشاکی، بدهکار و طلبکار عابد و زاهد و عارف ، معلم و متعلم ، خریدار و فروشنده و هر کس از هر صنفی که بخواهد به سعادت و کمال حقیقی خود برسد می تواند از زندگی این واسطه بین خالق و مخلوق و اسباب اتصال بین عرش و فرش( السبب المتصل بین الارض و السماء) سرمشق و الگو بگیرد تا در تلاطم حوادث روزگار بتواند کشتی زندگی خود را به ساحل نجات و سعادت هدایت کند.

     وقتی سیاستمدار فتن و زیرک که خمیر مایه سیاستش دیانت است در زندگی علی(ع) غور و ژرف نگری عبرت آموز دارد می تواند درک صحیحی از اوضاع و شرایط محیط خود و اطرافش و روابط بین الملل و معادلات بین آنها پیدا کند و بر آن اساس مشی زندگی خود را استوار سازد تا در توطئه های رنگارنگ ( ودوا لو تکفرون) اردوگاه طواغیت کفر و شرک بر متر و شاقولها و معیارهای ماتریالیستی انسان منقطع از وحی (اومانیست) تکیه نکند و بر ریسمان پوسیده  ماده گرایان به زمین چسبیده بریده از آسمان به چاه غوایت آنها فرو نرود و دیگران را هم با پیروی کورکورانه (از  ائمه نار=پیشوایان آتش)به بیراهه های گمراهی نکشاند.

     مردم فهیم ولوی در سایه تبعیت از سیره نجات بخش علوی ماهیت جنگ تمام عیار و دائمی حق و باطل اردوگاه کفر و شرک و استکبار  و اذناب داخلی آنها را در جوامع اسلامی بخوبی درک می کنند و تحت تأثیر القائات و جنگ روانی آنها تنگه های حساس دفاع و مقاومت را خالی نمی کنند.آنها با عبرت گرفتن از عرصه های مختلف زندگی مولای متقیان شگردهای متنوع دشمن را در هر یک از میادین جنگ نظامی ، فرهنگی ، اقتصادی و تلفیقی را خوب درک می کنند و سعادت جاودانه شان در دنیای ابتلائات دائمی لا یتغیر که سنت الهی است ( و لن تجد لسنه الله تبدیلا) را به ثمن بخس سرابگونه نمی فروشند و شرنگ تلخ یأس را جرعه جرعه در کام سردمداران کفر و شرک و ستون پنجم آنها و فریب خوردگان مزدور و قلم بمزدهای آنها می ریزند و مستحضر به این حقیقتها هستند مادامی که از ولایت الهی پیروی مطلق داشته باشند اولا هر روز می شود مصداق روز یأس دشمن ( الیوم یأس الذین کفروا عن دینکم) و ثانیا یقین دارند که دشمنی آنها به مسلمانان متقی زیانی وارد نمی کند( ان تصبروا و تتقوا لایضرکم کیدهم شیئا)و ثالثا در سایه مقاومت علوی به منزلتی می رسند که ملائکه الهی بر آنها فرود می آیند و آنها را به مرتبتی بشارت می دهند که مقام اولیاء الله است(ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا  تتنزل علیهم الملائکه ان لا تخافوا و لا تحزنوا و ابشرو بالجنه التی کنتم توعدون-الذین قالو ربنا الله ثم استقاموا فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون)،(الا ان اولیاء الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون).

     عابد متأسی به عرفان علی (ع) دیگر عبادتش حجاب اکبر او نخواهد شد و نماز و تعبدش او را دچار عجب و نخوت ، غرور و خودبرتر بینی نخواهد کرد و مصداق تعبیر قرآنی ( و لکن قست قلوبهم و زین لهم الشیطان ما کانوا یعملون) نخواهد گردید .وی به برکت اقتدای عملی به سیره علی(ع) و مجاهدت نفسانی خواهد توانست در مسیر کمال عبادت از عبادت بردگان به عبادت تجار و سپس به سمت عبادت احرار حرکت کند و چشم به افقی داشته باشد که در آن دایره  صبر بر عذاب الهی برایش ممکن باشد اما صبر بر فراغ معبودش ناممکن گردد( الهی صبرت علی حر نارک و کیف اصبر علی فراغک).

     اقتداء کننده به علی(ع) وی را الگو در مصرف و استعمال انعام الهی قرار می دهد و معنی بخورید و بیآشامید ولی اسراف نکنید را خوب باور دارد( کلوا و اشربوا و لا تسرفوا) و وقتی زراره اش امام راحل (ره) در عصر ما برای وضو گرفتن چند مرتبه شیر آب را باز و بسته می کرد خوب می فهمد که این عمل ریشه در امر و نهی الهی دارد.

     شیعه علی(ع) توجه به حلیت مالش را دارد و معنی (فلینظر الی طعامه) در مورد مؤمنین را باور دارد؛ در کسب درآمد، در پرداخت حقوق مترتب بر آن(خمس، زکات، مالیات حکومت اسلامی که بهای خدمات دولت اسلامی است) به اثر مثبت و منفی انفاق ایمان دارد و امر الهی انفاق را راه درمان بخشی از آسیبهای اقتصادی می داند و یقین دارد که امتناع از انفاق چه سرنوشت شومی را برای مانعین آن رقم خواهد زد( الذین یکنزون الذهب و الفضه و لا ینفقونها فی سبیل الله فبشرهم بعذاب الیم ......... = کسانی که طلا و نقره را ذخیره می کنند و در راه خدا انفاق نمی کنند آنها را به عذابی دردناک بشارت ده و ........).

     به هر حال شیعه واقعی علی(ع) قاسطین و ناکثین و مارقین زمان خود را خوب می شناسد و خوب می بیند که چه گونه این به زمین خوردگان از مرکب تعبد الهی در هوای ارضای تمتعات اشباع ناپذیر خود و تشکیل امپراطوری ثروت و قدرت طلحه گونه و زبیر صفت ریزش نمودند و هیچ تفاوتی با طلحه و زبیر دوران علی (ع)ندارند که همسو با آل ابی سفیان شمشیر غوایت را بر علیه وصی رسول الله بر کشیدند و زمینه ساز فتنه هایی همچون نهروان گردیدند که در نهایت ثمره تلخ این شجره ملعونه اعوجاج در صف مسلمین و محروم ساختن بندگان خدا از وجود کامل مجری و مجرای عدالت گردید اعوجاج و گمراهی که در طول تاریخ بشریت همواره قربانیها گرفته و می گیرد و خواهد گرفت.

     به هر حال با ابتهال و تضرع از ذات رئوف الهی مسئلت داریم که به همه شیفتگان خاندان عصمت و طهارت توفیق عطاء فرماید که بتوانند در فکر و عمل به سیره و سنت انیاء عظام و ائمه معصومین (علیهم السلام) خاصه حضرت امیر( علیه السلام) اقتداء نمایند و در صفی واحد و مرصوص و در رکاب ولی عصر حجه بن الحسن العسکری( روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء) مسیر کمال مرضی الهی را با پیروزی در همه آزمایشات الهی بپیمایند . انشاءالله.

والسلام علی من اتبع الهدی.

ملتمس دعا رضا محمدیان 13 رجب 1429 مطابق با 26/4/87

بخش دستگردان در یک نگاه

1. مرکز بخش :                                                                    شهر عشق آباد
2. سابقه تشکیل بخشداری :                                                 45 سال 
3. وسعت کل بخش :                                                            11221 کیلومتر مربع
4. جمعیت بخش :                                                                15000 نفر
5. تعداد شهدا ء بخش :                                                       54 شهید
6. تعداد دهستانها :                                                             2 دهستان ( دستگردان و کوه یخاب )
7. منابع آبی :                                                                       89 رشته قنات ـ 93 حلقه چاه ـ 18چشمه
8. تعداد روستاهای دارای سکنه :                                      90 روستا
9. روستاهای دارای شورای اسلامی :                                26 روستا
10. تعداد دهیاریها :                                                             26 روستا
11. روستاهای دارای شبکه آبرسانی :                                   51 روستا
12. روستاهای فاقد شبکه آبرسانی :                                      39 روستا
13. راههای اصلی :                                                               181 کیلومتر
14. راههای روستایی :                                                         5/759 کیلومتر
15. راههای عشایری :                                                           700 کیلومتر
16. راههای معدنی :                                                             97 کیلومتر
17. سطح زیرکشت محصولات زراعی :                                 2303 هکتار
18. سطح زیرکشت محصولات باغی :                                    600 هکتار
19. متوسط ارتفاع از سطح دریا :                                         1200 متر
20. طول جغرافیایی :                                                            56 درجه و 57 دقیقه
21. عرض جغرافیایی :                                                          33 درجه و 35 دقیقه

            بخش دستگردان به مرکزیت شهر عشق آباد پس از انتزاع از خراسان و الحاق به استان یزد از نظر موقعیت جغرافیائی در شمالی ترین ناحیه استان یزد قرار گرفته و دروازه ورودی آن از خراسان رضوی به شمار می رود ، فاصله شهر عشق آباد تا تهران از نزدیکترین و سردترین مسیر   ( جاده بیارجمند در شهرستان شاهرود ) 800 کیلومتر و تا یزد ( مرکز استان ) 510 کیلومتر و تا مشهد الرضا «ع» 420 کیلومتر و تا شهر طبس مرکز شهرستان 110 کیلومتر است.

             این بخش برسر راه استانهای شیراز، اصفهان ، یزد و بندر عباس قرار دارد و برای وسایل نقلیه ای که به شهر طبس وارد و قصد عزیمت به مشهدالرضا «ع» و بویژه شهرهای کاشمر ، بردسکن ، سبزوار ، نیشابور در خراسان رضوی و شاهرود در استان سمنان و نیز استان خراسان شمالی را دارند مناسبترین و نزدیکترین مسیر مواصلاتی است .

              بخش دستگردان یکی از وسیعترین بخش های استان و کشور با وسعت تقریبی 12000 کیلومتر مربع با دو دهستان ( دستگردان و کوه یخاب ) دارای 325 آبادی مسکونی و غیر مسکونی اقماری است که از این تعداد 233 آبادی آن دارای سکونت فصلی و 93 روستا و محله آن دارای سکونت دائمی می باشد . این بخش از شمال به شهرستان بردسکن در خراسان رضوی و شهرستان شاهرود در استان سمنان و از جنوب به بخش مرکزی شهرستان طبس و از غرب به کویر خور در استان اصفهان و از شرق به شهرستان فردوس در خراسان جنوبی محدود می شود .

           جنوب این بخش را ارتفاعات پیرحاجات ، کوه کال طاق و نیزار ، شمال و شمال شرق را نیز ارتفاعات سیاه کوه ، کوهک ، کوه مسافر ، گوشه کمر ، و ارتفاعات قره سیاه در برگرفته است . این ارتفاعات در شرق عامل جدائی این قسمت از شهرستان طبس از شهرستان فردوس می باشد .

صنایع دستی :

از دیرباز مردم منطقه با هنر بافندگی اعم از پارچه بافی جاجیم ، گلیم و قالی آشنا بود ه اند و بخش قابل توجهی از درآمدشان را ازاین راه بدست می آوردند ، تهیه کلیه مواد اولیه مانند پشم ، مو و نیز ریسندگی ، رنگ آمیزی و بافندگی همه درمحل انجام می گرفت . از طرف دیگر این فعالیتها باعث رونق دامپروری و بنوعی کشاورزی نیز می گردید .

ازسال 53-54 توسط افراد غیر بومی طرح ، نقشه ، مواد اولیه و نیز بافت قالی نائینی وارد منطقه شد و تحول روبه پیشرفت و مثبتی را باعث شد بطوریکه بسیاری از خانواده ها صرفاً با قالی بافی یک زندگی نسبتاً مرفهی را داشتند و کوچکترین اقبالی به مهاجرت درآنها دیده نمی شد .

اما متاسفانه سیاستگذاریهای غلط در توجه و رسیدگی به مشکلات فرا راه فرش ، روستائیان که بافنده عمده قالی بودند را مستأصل و درمانده نمود بطوریکه برخی ناخواسته جلای وطن کردند و راه مهاجرت اجباری درپیش گرفتند ودرحاشیه شهرها ساکن وبا مشکلات ومصائب بغرنجی دست بگریبان شدند.

آنچه که اکنون می تواند مردم را دراین زمینه امیدوار کند فراهم آوردن زمینه مناسب صادرات قالی ، انتقال فن آوری روز صنعت فرش و سوق د ادن بافندگان بسوی کیفی نمودن فرش دست باف وحذف واسطه ها  و فراهم کردن مواد اولیه مرغوب آن و نیز احداث کارگاههای قالی بافی است .

     درکنار دیگر صنایع دستی ، سفال گری نیز زمینه دیگری است که مسئولین می توانند بدینوسیله فرصت خوبی برای ایجاد اشتغال درصدی از مردم را فراهم آورند .

صنعت گردشگری :

اموزه دربرخی از کشورهای جهان بالاترین درآمد ملی به صنعت گردشگری و توریست تعلق دارد و در کشورما نیز حداقل یکی از ادعاهای مسئولین پرداختن به این مقوله بوده است .